Het draait allemaal om trucjes om het warm te houden zonder veel geld uit te geven aan de verwarming van het huis
Met de komst van lage temperaturen is het tijd om alle beschikbare apparaten te gebruiken om thuis warm te blijven: fornuizen, open haarden, kachels, warmtepompen en natuurlijk de traditionele radiatoren. De wetenschap herinnert ons er echter aan dat ze niet altijd onmisbaar zijn.
In deze bijzonder delicate tijd van het jaar, met de hellingen van januari (en februari) die nog moeten worden overwonnen, is elke truc waarmee we een paar euro kunnen besparen altijd welkom. Dit principe kan ook worden toegepast om warm en op de juiste temperatuur te blijven zonder geld uit te geven.
Geld besparen
Gemiddeld geven Nederlands ongeveer 750 euro per jaar uit aan verwarming, volgens een rapport van de Organisatie van Consumenten en Gebruikers. Er is al geanalyseerd hoeveel de verschillende verwarmingssystemen kosten, maar hoe zuinig ze ook zijn, ze brengen allemaal extra kosten met zich mee.
Naast het gebruik van verwarming zijn er echter nog andere relevante aspecten om rekening mee te houden. Het is bijvoorbeeld essentieel om de isolatie van het huis in de gaten te houden om warmtelekken te voorkomen. Daarnaast kunnen we gebruik maken van onze eigen fysiologie om onze lichaamstemperatuur optimaal te regelen en ons comfort te verbeteren.
Als endothermen moeten we onze lichaamstemperatuur constant houden, in de buurt van 37°C. Als we dit niet doen, zal de lichaamstemperatuur stijgen. Wanneer we dit niet doen, activeert het lichaam een complex fysiologisch systeem dat ontworpen is om organen en weefsels te beschermen tegen schade. Heb je al gehoord van thermoregulatie?
Dit is een sleutelwoord, want het beschrijft het mechanisme dat verantwoordelijk is voor het op de ideale temperatuur houden van het lichaam. In dit proces speelt de hypothalamus een essentiële rol, omdat deze fungeert als de belangrijkste thermoregulator. Dit orgaan detecteert of het lichaam het koud of warm krijgt en activeert de nodige mechanismen om het thermisch evenwicht (homeostase) te bewaren en vitale organen te beschermen.
Wanneer de lichaamstemperatuur daalt, trekt de hypothalamus de bloedvaten in de huid samen, waardoor de bloedtoevoer naar de ledematen vermindert en wordt omgeleid naar de romp om warmte te behouden. Het is interessant om op te merken dat het gevoel van kou niet altijd overeenkomt met de interne temperatuur van het lichaam, omdat factoren zoals de lichaamssamenstelling een rol spelen. Hoewel vrouwen bijvoorbeeld meer onderhuids vet hebben dan mannen, kan deze laag de doorbloeding van de huid belemmeren, waardoor ze het kouder aanvoelen zonder dat hun kerntemperatuur wordt aangetast.
Met dit in gedachten rijst de vraag: kunnen we dit natuurlijke mechanisme in ons voordeel gebruiken? Het antwoord is ja. Er zijn eenvoudige trucjes die onze grootmoeders kenden en die, hoewel ze ineffectief lijken, echt werken. Met deze kleine gebaren in onze dagelijkse routine kunnen we warm blijven zonder ook maar één euro uit te geven.
Kleed je als “uien
Het dragen van meerdere lagen kleding is een eenvoudige maar zeer effectieve gewoonte. Ons kleden in lagen is de beste manier om ons te beschermen tegen de kou buiten en ons lichaam op de juiste temperatuur te houden. Deze techniek creëert een laag warme lucht tussen de kledingstukken die werkt als een thermische barrière en als een uitstekende isolator tegen de buitenlucht. Aarzel dus niet om sokken, pyjama’s, kamerjassen of andere kledingstukken te gebruiken die je helpen warm te blijven.
Naast het dragen van verschillende lagen is het cruciaal om jezelf te beschermen tegen de wind als je naar buiten gaat. Daarom moet de bovenkleding een vorm van isolatie hebben om tocht tegen te houden en het zogenaamde “tuareg-effect” te voorkomen, dat voor nog meer warmteverlies zorgt.
Onze hoofden bedekken
Kun je je voorstellen dat je thuis een muts draagt? Hoewel dit misschien een ongebruikelijk idee lijkt, is het eigenlijk heel nuttig. Hoewel de meest nauwkeurige studies aangeven dat het hoofd niet het gebied is waarlangs we de meeste warmte verliezen, speelt het een cruciale rol in andere aspecten met betrekking tot warmteregulering.
Het lijkt erop dat het hoofd een aanzienlijke invloed heeft op de mechanismen die bepalen of we het warm of koud hebben. Volgens onderzoek kan het blootstellen van het hoofd aan kou, terwijl de rest van het lichaam warm wordt gehouden, het verlies van lichaamstemperatuur meer versnellen dan verwacht. Dit komt doordat de hoofdhuid, met zijn overvloed aan bloedvaten dicht bij het oppervlak, ervoor zorgt dat de kou het bloed afkoelt dat naar de rest van het lichaam stroomt, waardoor de algehele temperatuur daalt. Bovendien, omdat het lichaam niet rilt wanneer alleen het hoofd wordt blootgesteld aan kou, gaat een belangrijk mechanisme voor het genereren van warmte verloren en wordt de afkoeling versneld. Om al deze redenen blijft bescherming van het hoofd essentieel bij koud weer.
Dingen doen
Last but not least, het beste voorbeeld om je lichaam warm en op de juiste temperatuur te houden: sporten. Het is niet meer alleen lichaamsbeweging, want elke activiteit thuis helpt het lichaam om warmte op te wekken. Het is ideaal om gematigde lichamelijke activiteit te doen (schoonmaken is geen slecht idee) en niet te overdrijven om te voorkomen dat de fysiologische mechanismen om overmatige hitte te voorkomen worden geactiveerd, omdat het resultaat het tegenovergestelde kan zijn van wat we verwachten.
